27 januari 2012

Vlot schrijven

Het schrijven van een vlotte tekst lijkt me een moeilijke bezigheid. Een vlotte tekst schrijven gaat volgens mij heel wat makkelijker. "Is dat niet twee keer hetzelfde?" Nee. Dat hoor je toch?!

Om de een of andere duistere reden spreken we allemaal ineens een andere taal wanneer we beginnen te schrijven. Omdat het 'juist' moet zijn. Hetzelfde fenomeen zie je wanneer 'gewone mensen' op tv komen: ineens zijn ze werkzaam en woonachtig. Jan De Wilde heeft daar een lollig liedje over, en in programma's van Mark Uytterhoeven werd er ook geregeld eens mee gelachen. Grappig allemaal, maar mensen blijven zo praten en schrijven.
Anderzijds: mensen - en zeker jongeren - schrijven meer dan ooit. We posten statusupdates op Facebook, we tweeten en becommentariƫren, en we versturen bij momenten zo massaal sms'en dat de operatoren het niet meer aankunnen. Je zou toch denken dat al die oefening ons zelfbewuster maakt, en dat we ons comfortabel beginnen te voelen in ons taalgebruik? Vreemd genoeg wordt het er integendeel alleen maar erger op. We beseffen namelijk dat de situatie anders is wanneer we reageren op een zotte foto van een vriend dan wanneer we een artikel of een vergaderdocument opstellen. Het gevoel dat je in zulke 'officiƫle' teksten anders moet schrijven, wordt er alleen maar groter op. En dat is jammer.
Verschillende onderzoeken hebben aangetoond dat mensen eenvoudige teksten niet alleen makkelijker begrijpen, maar dat ze de auteurs ook als verstandiger inschatten. Einstein zei naar verluidt ook zoiets: "Als je het niet eenvoudig kunt uitleggen, snap je het zelf niet."

Aan tafel, tijdens een middagpauze op het werk, kunnen we bijvoorbeeld vloeiend en met veel vuur vertellen waar ons nieuwste project over gaat. Het zou goed zijn als we dat vloeiend enthousiasme niet meer begraven onder veel te ingewikkelde zinnen zodra de situatie iets 'plechtiger' wordt. Schrijf zoals je spreekt, gaf ik vroeger als advies, maar er zijn te veel mensen die ook spreken als een ambtenaar. Schrijf dus zoals je spreekt tegen iemand van 12 jaar uit een andere provincie. Geen babytaal, maar ook geen Statenbijbelnederlands. Doe maar gewoon, dan doe je al gek genoeg.