Wezelwoorden en lulkoektaal

Een persconferentie over de regeringsvorming inspireerde schrijfster Ann De Craemer tot een column over de 'vaagtaal van onze politici'. Daarin gebruikte ze onder andere de term 'wezelwoorden': die "hebben hun naam ontleend aan de wezel, die eieren leegzuigt en daarbij de schaal intact laat. Het zijn dus holle woorden die bovendien de betekenis uit de andere woorden van een zin zuigen." Als voorbeelden somt ze onder andere 'draagvlak' en 'onderstroom' op, twee woorden die al vaak opdoken tijdens de verkiezingscampagne.

De voorstelling van het Vlaamse regeerakkoord inspireerde haar nog eens, want in dat regeerakkoord staan nog meer wezelwoorden. Lulkoektaal dus: een woordenbrij zonder duidelijke inhoud. Op het eind roept ze de dames en heren politici op om beter Nederlands te leren, aangezien ze zelf beweren dat kennis van het Nederlands 'essentieel is voor een volwaardige deelname aan het sociale en economische leven'.

Maurits Vande Reyde, beleidsmedewerker van Open VLD, liet het niet over zijn kant gaan en schreef een antwoord. De titel heeft hij waarschijnlijk niet zelf gekozen: "Schrijven wij lulkoek? Dat is gewoon de wereld van 'het beleid maken'". De wereld van beleid maken is dus lulkoek. Tja. In de eerste alinea illustreert hij verder dat het met die kennis van het Nederlands inderdaad niet zo goed gesteld is: "aan het Vlaams regeerakkoord is er waarschijnlijk geen talentvolle copywriter verloren gegaan". Aan de auteurs van dat regeerakkoord zijn geen copywriters verloren gegaan, meneer Vande Reyde: die uitdrukking betekent dat die mensen geen copywriter geworden zijn en dat dat ook niet jammer is.

En waarom dat politiek taaltje zo 'complex' is?

Dat heeft te maken met de wereld van "het beleid maken", waarin zaken complexer worden verwoord, simpelweg omdat ze nu eenmaal vaak complexer zijn. Een wonderlijk universum is dat, vol met wollige memoranda, samengeperste partijstandpunten, academische input en last-minute discussies op politiek niveau. De overlevering daarvan gebeurt inderdaad niet in de (sic!) meest sprankelende proza. Dat taaltje is echter wel handig om te zorgen dat alle actoren een eenzelfde (sic!) beeld hebben over vaak moeilijke maatschappelijke problemen. Eenduidige lingo biedt daarbij houvast en voorkomt dat de inhoud van begrippen begint te verwateren. 

'Lingo', meneer Vande Reyde? Serieus? En als containerbegrippen en wezelwoorden één eigenschap hebben, dan is het wel dat ze allerminst houvast bieden of voor iedereen dezelfde betekenis hebben. Wezelwoorden zijn verwatering van de inhoud. Moet je dan alles 'oneindig versimpelen' en in 'leuke taal' schrijven? Dat is pas kortzichtig - en bovendien kinderachtig. Nee, het is niet moeilijk om begrijpelijk te schrijven. En nee, dat doet de complexiteit van de werkelijkheid geen geweld aan. Integendeel. Ik kan u ter inspiratie de beleidsnota's van Chirojeugd Vlaanderen aanbevelen. Want wij zijn er niet bang voor om afgerekend te worden op wat we ons na al dat plannen en discussiëren voorgenomen hebben.